Vocht in de muren? Zo los je het op!

Vocht in gebouwen, een schrijnend probleem dat met gemak elke innovatie in de bouwwereld doorstaat. Het is niet enkel zaak de bron van het probleem te lokaliseren, er moet bovendien een kant-en-klare oplossing aangereikt worden.
Het probleem situeert zich vooral in omgevingen waar we veel steenachtige materialen terugvinden, wat een groot deel van Vlaanderen en de bouwwereld in het bijzonder betreft.


Waar komt dit vocht vandaan?
De openingen tussen steenlagen, of materiaal wat dezelfde fysische eigenschappen bezit als steen, noemt men poriën. Het zijn net deze structuren die door de capillaire werking (water stijgt in kleine buisjes) je stenen muur tot een ware nachtmerrie kunnen omvormen.

Is opstijgend vocht de enige boosdoener?
Uiteraard is opstijgend vocht niet de enige boeman in gebouwen en wooneenheden.
Het is net zo belangrijk je huis op bouwtechnisch correcte wijze te isoleren, ter voorkoming van warmtebruggen en insijpelend water. Doe ook een extra inspanning bij het afdichten van je leidingen om je later een hele hoop ellende te besparen.
Isoleren conform bepaalde basisregels (ventilatie, dampdoorlaatbaarheid) brengt met zich mee dat er een ademende structuur gecreëerd wordt waarbij er voldoende luchtverplaatsing is om het vocht te kunnen verwijderen uit de structuur.
Bij een complete afwezigheid van ventilatie zal er geen verdamping meer plaatsvinden, wat nefast is voor je bouwstructuur en het creëren van problemen alleen maar in de hand werkt.

Vaststelling van het probleem
Willen we een vochtprobleem op een efficiënte manier aanpakken, zorgen we voor een goede visuele analyse van het probleem; indien nodig aangevuld met cijfermateriaal.
De aanwezigheid van vocht is een van de grootste boosdoeners met betrekking tot de duurzaamheid van uw woning en kan nare gevolgen hebben. Zo denken we aan materialen die vervormen, door vocht beschadigd raken of een broeihaard van schimmels zijn.
Er moet een compromis gevonden worden tussen te veel en te weinig isolatie, voldoende isoleren is de boodschap.

Kritieke categorie
Vooral historische gebouwen hebben vaak muren die wateroplosbare zouten bevatten. Die kunnen mee uit de bodem gekomen zijn of zijn het gevolg van het gebruik van het gebouw. Vroeger had men immers niet zo goede dampdoorlatende en dampopen structuren als nu het geval is.
Zout in muren is een tweeledig probleem:

1. De zouten worden door water meegevoerd
Dus wanneer dit water gaat verdampen aan het geveloppervlak zullen de zouten net onder dat oppervlak worden afgezet.
Er treedt zoutkristallisatie op wat gepaard gaat met een toename in volume.
Dit creëert grote spanningen in de drager waardoor die op bepaalde plaatsen kapot kan gedrukt worden.

2. De zouten zijn vaak hygroscopisch
In tegenstelling tot het eerste voorval, gaan ze hier zelf het water aantrekken uit de omgeving.
Zo wordt de muur voortdurend natgehouden, waardoor de processen zich kunnen blijven herhalen en ook de kans op vorstschade toeneemt.

De ideale oplossing voor korte termijn
De eerste oplossing die bij het overgrote deel van de mensen te binnen schiet, is het aanbrengen van een saneerpleister. De saneerstuk is gemaakt op basis van cement en kalk en bevat een soort gist die heel fijne openingen laat.
Deze minieme openingen kunnen waterdamp doorlaten maar blokkeren watermoleculen en zouten.
Dit is een zeer laagdrempelige oplossing om al een groot deel van de vochtproblemen het hoofd te bieden.



Hoe werkt een saneerpleister?
Het is een type pleister dat op een vochtige ondergrond kan aangebracht worden.
Bovendien is ze niet enkel functioneel wat het opslorpen van overbodige hoeveelheden vocht betreft, maar beschikt ze ook over vocht en dampdoorlatende eigenschappen waardoor we niet louter het vochtprobleem verplaatsen.
Dankzij de poriënstructuur zal het merendeel aan zouten kunnen uitkristalliseren zonder de pleister te beschadigen, vandaar zijn naam in de volksmond van ‘zoutbergende pleister’.
Een ander voordeel is het minimum aan na- of nevenbehandeling die deze pleister nodig heeft.
Wees opmerkzaam dat als je er overheen gaat schilderen, je een dampdoorlatende verf gebruikt omdat je anders zijn regulerende werking helemaal teniet gaat doen (bij voorkeur silicaatverven of kalkverven).

Voorlopig of voldoende?
Een saneerpleister beschikt echter wel over een beperkte duurzaamheid; het is als het ware een pleister op de wonde zolang er niet effectief iets gedaan wordt om de vocht- en/of zoutbron te stoppen. Het biedt uiteraard weinig soelaas om een saneerpleister aan te brengen op een muur waar een gebroken leiding in zit.
We brengen een saneerpleister niet enkel aan wanneer we te maken hebben met opstijgend vocht, maar deze kan ook fungeren tegen aanwas van hygroscopische zouten.

Definitieve pleisters op de wonde
Naast saneerpleisters kan er ook geopteerd worden voor preventieve injecties.
In se is het plaatsen van een saneerpleister ook een vorm van injectie, maar dan eerder een gevelimpregnatie rechtstreeks in het pleisterwerk zelf.
Het meest aangewezen blijft dus de bron aan te pakken en niet enkel de gevolgen proberen weg te moffelen.

Bert De Busschere
Bert De Busschere

Bert is:
- Tuinhoutspecialist
- Journalist-schrijver met passie voor taal
- Video- en fotofanaat